W wakacje dzieci mają więcej czasu wolnego i samodzielności, podejmują też więcej spontanicznych aktywności, dlatego szczególna troska o ich bezpieczeństwo jest niezbędna. Fundacja MultiSport, która realizuje liczne programy skierowane do dzieci i młodzieży, uruchomiła ogólnodostępny program edukacyjny „MultiBezpieczeństwo”. W ramach programu, skierowanego do dzieci i ich opiekunów, a także nauczycieli, Fundacja stworzyła specjalny poradnik oraz scenariusze lekcji dla szkół podstawowych skupione na rozpoznawaniu zagrożeń i nauce bezpieczeństwa w domu, mieście, na łonie natury – ze szczególnym uwzględnieniem aktywności fizycznej. Program wpisuje się w aktualne cele związane z dbaniem o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci, które na rok szkolny 2025/2026 wyznaczyło Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Wakacje to dla dzieci czas swobody, intensywnej aktywności fizycznej i odkrywania nowych przestrzeni, co niestety wiąże się ze znacznym wzrostem liczby wypadków. Według danych UNICEF, dzieci najczęściej doznają urazów w domu i właśnie w czasie wolnym.
— Analizując zmiany w sposobie spędzania czasu przez dzieci, zauważyliśmy, jak bardzo zmieniły się one w ciągu ostatnich kilku lat. Przestrzenie, takie jak galerie handlowe, stały się dla dzieci nowymi „podwórkami”. Nie bez znaczenia pozostaje także technologa i świat internetu, które są dziś dodatkowymi rozpraszaczami uwagi, a także źródłami ryzykownych pomysłów. Jednocześnie brakuje nowoczesnych narzędzi i języka, które pomogłyby dzieciom rozumieć zagrożenia w sposób przystępny i mądry. Dlatego stworzyliśmy program, który zamiast prostych zakazów mówi: „zrozum, co może się wydarzyć”. Inicjatywę MultiBezpieczeństwo rozpoczynamy tuż przed wakacjami, które są szczególnym momentem w codzienności dzieci, obarczonym dodatkowym ryzykiem. Nie mniej będzie to projekt długofalowy, z którego będzie można korzystać także w dowolnym momencie roku — wyjaśnia Jolanta Rycerz, członkini zarządu Fundacji MultiSport.
Sześć przestrzeni ryzyka – współczesna mapa dziecięcej aktywności
Program „MultiBezpieczeństwo” koncentruje się na miejscach i sytuacjach, w których dzieci i młodzież, poza szkołą, spędzają najwięcej czasu. Wśród nich znalazły się zarówno klasyczne miejsca aktywności, takie jak osiedlowe boiska, kąpieliska czy tereny zielone, jak i galerie handlowe. Autorzy programu położyli szczególny nacisk na kontekst społeczny i emocjonalny – dzieci uczą się rozpoznawać impulsy, które mogą prowadzić do ryzykownych decyzji, takich jak nuda, chęć zaimponowania znajomym czy potrzeba bycia zauważonym w mediach społecznościowych.
— Zasadniczą wartością programu MultiBezpieczeństwo jest świadomość rozwojowa – zrozumienie, że myślenie przyczynowo-skutkowe to proces, który wymaga doświadczeń, pytań i przede wszystkim obecności dorosłych, którzy nie moralizują, lecz tłumaczą. Dzieci nie zrozumieją zagrożeń, jeśli przekaz będzie dla nich zbyt abstrakcyjny. Program pokazuje mechanizmy, a nie tylko skutki, posługując się językiem porównań i obrazów, które pobudzają myślenie, zamiast wymuszać posłuszeństwo. To fundamentalna zmiana – od wychowania przez kontrolę do wychowania przez świadomość i obecność — mówi dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. m. Grzegorzewskiej, która opiniowała program „MultiBezpieczeństwo”.
Zamiast ostrzeżeń i zakazów, program oferuje dzieciom zrozumienie mechanizmów, które stoją za ich decyzjami – oraz bezpieczne alternatywy dla zaspokojenia potrzeby ruchu, kontaktu z rówieśnikami czy wyzwań. Dzięki temu dzieci zyskują nie tylko wiedzę, ale też sprawczość i większe poczucie bezpieczeństwa – bez budowania w nich strachu.
Materiały do gry w „MultiBezpieczeństwo”
„MultiBezpieczeństwo” to nie tylko idea, ale kompletne narzędzie edukacyjne, które Fundacja MultiSport udostępnia bezpłatnie. W ramach programu przygotowano przewodnik dla rodziców i nauczycieli oraz gotowe scenariusze lekcji, ćwiczenia i pomoce dydaktyczne, które można łatwo wykorzystać podczas godzin wychowawczych, lekcji wychowania fizycznego czy zajęć z edukacji społecznej. Materiały oparte są na zasadach edukacji multizmysłowej i zostały opracowane z myślą o dzieciach w wieku 9-14 lat.
Można je pobrać bezpłatnie na stronie internetowej www.multibezpieczenstwo.pl.
Stworzony przez Fundację MultiSport program odpowiada na najważniejsze priorytety polityki oświatowej na rok szkolny 2025/2026, ogłoszone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Szczególnie skupia się na rozwijaniu odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo i innych, promowaniu zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej, przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej oraz wzmacnianiu zdrowia psychicznego uczniów, a także na edukacji w zakresie higieny cyfrowej i bezpieczeństwa w sieci.
— Materiały programu „MultiBezpieczeństwo” można elastycznie wykorzystywać w domu i w szkole. Niemniej scenariusze lekcji trafią także bezpośrednio do 14 tysięcy szkół podstawowych w całym kraju. Tworząc propozycje lekcji, skupiliśmy się na tym, aby każda z nich była dla dzieci nową, angażującą przygodą. W tym celu wprowadziliśmy specjalnie zaprojektowane gry oraz metody multisensoryczne, które wspierają przyswajanie wiedzy i ułatwiają zapamiętywanie. Dzięki temu nauczyciele zyskują gotowe narzędzia do prowadzenia nowoczesnych, atrakcyjnych zajęć— mówi Ilona Gregorczyk, terapeutka integracji sensorycznej, wicedyrektorka szkoły podstawowej i autorka gier edukacyjnych wykorzystywanych w programie.
Materiały dla szkół zostały zaprojektowane tak, by mogły służyć nauczycielom przez cały rok szkolny – niezależnie od momentu ich wdrożenia. Program MultiBezpieczeństwo jest największą dotychczasową akcją bezpośredniego dotarcia do szkół, realizowaną przez Fundację MultiSport.
